Do 2019 r., polscy płatnicy mieli obowiązek weryfikacji, czy odbiorca należności ma status beneficial owner w przypadku gdy klauzula beneficial owner wynikała wprost z danej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, lub w przypadku, gdy płatnik chciał skorzystać ze zwolnienia w zakresie należności licencyjnych i odsetek (z art. 21 Przepisy zawarte w tej ustawie, dotyczące umów zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa, nie odnoszą się do umów o wartości do 50 zł. Przedsiębiorca jest zobowiązany wydać konsumentowi dokument umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub potwierdzenie jej zawarcia, utrwalone na papierze lub, za zgodą konsumenta, na innym Oddział może wykonywać działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności przedsiębiorcy zagranicznego. Reklama. Nie jest więc odrębnym podmiotem w stosunku do Stosunek powstający w wyniku zawarcia umowy B2B z założenia nie zawiera powyższych cech. Jeżeli umowa B2B z osobą fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą będzie zawierała postanowienia zbliżające ją do umowy o pracę, zwiększy się ryzyko uznania umowy B2B za umowę o pracę i ustalenie stosunku pracy na Państwa Spółka pragnie w tym miejscu również podkreślić, że jego wszystkie oddziały jako przedsiębiorcy zagranicznego (takie jak Oddział, czy oddziały Centrali w Słowacji i Rumunii) mają taki sam charakter jako podmioty obrotu gospodarczego, tj. stanowią organizacyjne jednostki przedsiębiorcy zagranicznego w postaci oddziałów. Oddział firmy, jej przedstawicielstwo a może filia – definicja legalna pojęć. Zarówno oddział firmy, jak i jej przedstawicielstwo, definiowane są przepisami ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. . Kiedy wyboru dokonujemy między oddziałem polskiego przedsiębiorstwa we Włoszech a spółką kapitałową prawa włoskiego, możemy posłużyć się poniższym porównaniem. Oddział zagraniczny Spółka włoska odpowiednik sp. z Dokumentacja powołania Akt powołania na podstawie poniższych dokumentów: – KRS spółki polskiej w formie papierowej i z pieczęcią sądu, opatrzony apostille, – uchwała zarządu o powołaniu oddziału zagranicznego, – powołanie przedstawiciela oddziału zagranicznego przez spółkę matkę. Wszystkie dokumenty należy przetłumaczyć przysięgle na język włoski. Akt powołania i sporządzenie umowy spółki w języku włoskim. W przypadku obcokrajowca zakładającego spółkę prawa włoskiego musi on albo znać wystarczająco biegle język włoski albo stawić się przed notariuszem w towarzystwie tłumacza. Kto jest uprawniony do powołania i wpisu do rejestru przedsiębiorstw? Notariusz Notariusz Kto powinien być obecny przy akcie założycielskim? Przedstawiciel oddziału lub wskazany pełnomocnik (pełnomocnictwo w formie aktu notarialnego). Wspólnicy założyciele oraz prezes i jeżeli przewidziani, pozostali członkowie zarządu. Może to być również wskazany pełnomocnik (pełnomocnictwo w formie aktu notarialnego) Kapitał zakładowy Brak obowiązku wpłaty kapitału zakładowego, choć oddział powinien być zaopatrzony w środki do prowadzenia działalności. Obowiązek wpłaty kapitału zakładowego. Minimalny kapitał dla spółki to 10 ale w momencie zakładania spółki można wpłacić 25 proc. tej kwoty, czyli 2,5 tys. euro. Istnieje także możliwość powołania spółki o obniżonym kapitale zakładowym. Nazwa Identyczna jak nazwa spółki matki, nie ma obowiązku umieszczania słów oddział zagraniczny, jest to dobrowolne. W wypisie z rejestru przedsiębiorstw oddział będzie widniał pod nazwą polskiej spółki matki. Dopiero wewnątrz wpisu znajdziemy wzmiankę o nazwie, pod jaką będzie funkcjonował oddział, jeżeli zdecydujemy się dodać do niego inne elementy poza nazwą polskiego przedsiębiorstwa. Nazwa może być dowolna oraz zawierać formę prawną società a responsabilità limitata, czyli spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Należy uprzednio sprawdzić, czy nazwa jest wolna, tzn. czy nie istnieje już we włoskim rejestrze przedsiębiorstw. W tym celu należy wejść na stronę Przedmiot działalności Nie ma dowolności w określaniu przedmiotu działalności. Oddział musi prowadzić działalność w jednym, w kilku wybranych lub we wszystkich przedmiotach polskiej spółki matki. Spółka ma dowolność określenia przedmiotu działalności. Może to zatem być nowy sektor, w którym zamierzamy prowadzić działalność na rynku włoskim. Podatki Oddział będzie podlegał takim samym zobowiązaniom jakie stosuje włoski podmiot gospodarczy. Będzie rozliczał się we Włoszech na podstawie uzyskanego przez siebie wyniku. Będzie to odpowiednio część działalności jaką spółka polska zdecyduje się prowadzić za pośrednictwem swojego włoskiego oddziału. Należało będzie zastosować przepisy o cenach transferowych, o ile charakter działalności nie pozwoli na zastosowanie procedur uproszczonych (mowa jest tutaj o tzw. usługach o niskiej wartości dodanej między spółką matką a jej oddziałem). Spółka włoska będzie rozliczała się z całości prowadzonej na terytorium Włoch działalności. Rachunkowość Pełna księgowość. Oddział będzie sporządzał sprawozdanie roczne ale jedynie do celów podatkowych, nie będzie ono publikowane we Włoszech. Bilans oddziału będzie natomiast uwzględniony w sprawozdaniu finansowym spółki matki. Pełna księgowość. Spółka będzie sporządzała odrębny bilans i będzie on podlegał publikacji. Status prawny Oddział nie ma odrębnej osobowości prawnej. Jest filią polskiego przedsiębiorstwa. Spółka matka odpowiada za zobowiązania oddziału. Spółka prawa włoskiego będzie odrębnym, niezależnym podmiotem, posiadającym osobowość prawną. Koszt założenia i rachunkowości Zbliżony w obu przypadkach. Zbliżony w obu przypadkach. Formalności związane z funkcjonowaniem Wszystkie obowiązki jak dla włoskich podmiotów gospodarczych za wyjątkiem ksiąg obowiązujących wyłącznie spółki kapitałowe. Zgodnie z art. 2478 cc, spółka będzie miała obowiązek prowadzenia ksiąg takich jak: – rejestr wspólników/udziałowców;- księga decyzji wspólników;- księga decyzji zarządu; – księga decyzji rady nadzorczej, o ile jest powołana. CZYTAJ TEŻ: Opodatkowanie oddziału spółki zagranicznej we Włoszech Głównymi czynnikami, które mogą przemawiać za wyborem spółki prawa włoskiego jest ograniczenie odpowiedzialności oraz autonomia podatkowa i księgowa spółki. CZYTAJ TEŻ: Jakie podatki płaci spółka z we Włoszech? Plusami utworzenia oddziału we Włoszech jest natomiast prosta struktura zarządzania (przedstawiciel lub przedstawiciele oddziału), brak minimalnego kapitału zakładowego, poufność informacji o aktywach i dochodach (brak obowiązku publikowania danych sprawozdania finansowego). Autorka jest doradcą podatkowym i księgowym. Prowadzi kancelarię doradztwa podatkowego w Maceracie – Studio Tributarista Anna Czerwińska, partner Studio Farina &Torresi. Organy podatkowe cały czas stoją na stanowisku, że przedsiębiorca zagraniczny prowadzący w Polsce działalność w formie oddziału musi mieć dwa numery NIP. Jeden dla siebie (do celów rozliczania – jako podatnik - VAT i CIT) a drugi dla oddziału (do celów rozliczania – jako płatnik - PIT i składek ZUS). Inne zdanie prezentowane jest w niektórych orzeczeniach sądów administracyjnych. Przedsiębiorca zagraniczny w Polsce – formy prowadzenia działalności gospodarczej Zasady i formy prowadzenia w Polsce działalności gospodarczej przez firmy zagraniczne są uregulowane w przepisach ustawy z 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - 2018 poz. 649; tekst jednolity: 2022 poz. 470. Ustawa ta określa w szczególności: - podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej przez osoby zagraniczne na terytorium RP, - czasowe oferowanie lub świadczenie usług na terytorium RP przez osoby zagraniczne będące przedsiębiorcami - zasady tworzenia przez osoby zagraniczne będące przedsiębiorcami oddziałów i przedstawicielstw w Polsce. Definicje przedsiębiorcy zagranicznego i jego oddziału Kim jest „osoba zagraniczna”? Wyjaśnia to art. 3 pkt 5 ww. ustawy, zgodnie z którym osobą zagraniczną jest: a) osoba fizyczna nieposiadająca obywatelstwa polskiego, b) osoba prawna z siedzibą za granicą (np. spółki zagraniczne mające osobowość prawną), c) jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną posiadającą zdolność prawną, z siedzibą za granicą. Natomiast przedsiębiorcą zagranicznym jest osoba zagraniczna wykonująca działalność gospodarczą za granicą oraz obywatela polskiego wykonującego działalność gospodarczą za granicą (art. 3 pkt 7 ww. ustawy) Przepis art. 3 pkt 4 ww. ustawy definiuje oddział - jako wyodrębnioną i samodzielną organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywaną przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności. Oddziały w Polsce przedsiębiorców z innych państw członkowskich UE lub EOG Przepis art. 14 ustawy o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pozwala przedsiębiorcom zagranicznym z innych państw członkowskich UE lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronę umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym - tworzyć oddziały z siedzibą na terytorium Polski w celu wykonywania działalności gospodarczej na terytorium RP. Przedsiębiorca zagraniczny może rozpocząć działalność w ramach oddziału w Polsce dopiero po uzyskaniu wpisu oddziału do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Jednak trzeba wiedzieć, że przedsiębiorca zagraniczny w ramach oddziału w Polsce może wykonywać działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie, w jakim prowadzi tę działalność za granicą. Organy podatkowe podkreślają, że wyżej wskazane przepisy traktują podmiot zagraniczny, prowadzący działalność na terytorium Polski w formie oddziału, jako jeden podmiot – przedsiębiorcę zagranicznego. Rejestracja tego oddziału jest jednoznaczna z rejestracją przedsiębiorcy zagranicznego. Oddział przedsiębiorcy zagranicznego nie jest odrębnym podmiotem gospodarczym - ma jedynie samodzielność organizacyjną, bo jest organizacyjnie wydzielony ze struktur przedsiębiorcy zagranicznego. Oddział nie ma możliwości prowadzenia działalności gospodarczej we własnym imieniu i na własny rachunek. Działalność gospodarcza oddziału jest częścią działalności gospodarczej przedsiębiorcy zagranicznego. Dlatego też to przedsiębiorca zagraniczny jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą w formie oddziału. A tym podmiotem nie jest oddział przedsiębiorcy zagranicznego. NIP jako identyfikator podatkowy przedsiębiorców i zgłoszenie identyfikacyjne Na podstawie art. 2 ustawy z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (tekst jednolity: 2022 poz. 166 – dalej: „ustawa o NIP”), obowiązkowi ewidencyjnemu (czyli obowiązkowi uzyskania numeru identyfikacji podatkowej - NIP) podlegają: - osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, - inne niż ww. podmioty, jeżeli na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami, oraz płatnicy podatków; - podmioty będące płatnikami składek ubezpieczeniowych na podstawie odrębnych ustaw. Jednak obowiązkowi ewidencyjnemu na podstawie ustawy o NIP nie podlegają podatnicy VAT, którzy uzyskali numer identyfikacyjny na podstawie art. 132 ust. 5 oraz art. 134a ust. 4 ustawy o VAT. W myśl art. 5 ust. 1 ustawy o NIP, podatnicy (oprócz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, niebędących podatnikami VAT, których identyfikatorem podatkowym jest PESEL) są obowiązani do dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego do naczelnika urzędu skarbowego albo organu właściwego na podstawie odrębnych przepisów. Zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj oraz liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę oraz rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw. W rozporządzeniu Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 19 lipca 2021 r. w sprawie wzorów formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych i zgłoszeń aktualizacyjnych oraz zgłoszeń w zakresie danych uzupełniających ( 2021 poz. 1404) określono wzory formularzy: 1) zgłoszenia identyfikacyjnego/zgłoszenia aktualizacyjnego osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, będącej podatnikiem lub płatnikiem (NIP-2), 2) zgłoszenia identyfikacyjnego/zgłoszenia aktualizacyjnego osoby fizycznej będącej podatnikiem lub płatnikiem (NIP-7), 3) zgłoszenia aktualizacyjnego osoby fizycznej będącej podatnikiem (ZAP-3), 4) zgłoszenia identyfikacyjnego/zgłoszenia aktualizacyjnego w zakresie danych uzupełniających (NIP-8). Przedsiębiorca zagraniczny w Polsce działający w formie oddziału. Jaki druk zgłoszenia? Podmiot zagraniczny podlegający obowiązkowi ewidencyjnemu w Polsce z tytułu czynności wymienionych w art. 2 ustawy o NIP, dokonuje rejestracji za pomocą złożenia zgłoszenia NIP-2 do naczelnika urzędu skarbowego albo organu właściwego na podstawie odrębnych przepisów. Formularz ten przeznaczony jest dla osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej będących podatnikiem lub płatnikiem podatków, lub płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia zdrowotne z wyjątkiem podmiotów wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego, dla których przeznaczony jest formularz NIP-8. Jeden NIP dla jednego podmiotu Organy podatkowe uważają, że nie jest prawnie dopuszczalne nadanie jednego i tego samego identyfikatora podatkowego NIP dwóm podmiotom. Zatem nie może dojść zgodnie z prawem do sytuacji, że ten sam NIP otrzyma podmiot X który jest np. podatnikiem VAT i podmiot Y, który jest płatnikiem PIT. Sprzeczne z polskim prawem jest także posługiwanie się identyfikatorem NIP nadanym innemu podmiotowi. W myśl art. 5 ust. 3 ustawy o NIP, zgłoszenie identyfikacyjne podatników niebędących osobami fizycznymi zawiera: pełną i skróconą nazwę (firmę), formę organizacyjno-prawną, adres siedziby, numer identyfikacyjny REGON, organ rejestrowy lub ewidencyjny i numer nadany przez ten organ, wykaz rachunków bankowych, adresy miejsc prowadzenia działalności, adres miejsca przechowywania dokumentacji rachunkowej oraz przedmiot wykonywanej działalności określony według obowiązujących standardów klasyfikacyjnych, a ponadto: 1) w przypadku zakładów (oddziałów) osób prawnych oraz innych wyodrębnionych jednostek wewnętrznych będących podatnikami - NIP oraz inne dane dotyczące jednostki macierzystej; 2) w przypadku spółek cywilnych, osobowych spółek handlowych i podmiotów podlegających wpisowi do rejestru przedsiębiorców na zasadach określonych dla spółek osobowych - dane dotyczące wspólników, w tym również identyfikator podatkowy poszczególnych wspólników; 3) w przypadku podatkowych grup kapitałowych - dane dotyczące spółek wchodzących w skład grupy, w tym również NIP nadane tym spółkom. Ważne! Zatem każdy podmiot, który ma status podatnika lub płatnika podatków lub płatnika składek ubezpieczeniowych i zdrowotnych jest obowiązany do złożenia zgłoszenia identyfikacyjnego. Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu. A płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. (art. 7 i art. 8 Ordynacji podatkowej). Trzeba też wskazać, że na podstawie art. 31 ustawy o PIT, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej „zakładami pracy”, mają obowiązek jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej. Zatem przedsiębiorca zagraniczny (np. spółka, która ma osobowość prawną), który prowadzi w Polsce działalność gospodarczą w formie oddziału, powinien być zarejestrowany (jako przedsiębiorca zagraniczny a nie jako oddział) jako podatnik VAT oraz podatnik CIT. I taki przedsiębiorca zagraniczny powinien mieć swój własny numer identyfikacji podatkowej (NIP). Podatnikiem polskich podatków CIT i VAT jest zatem ów przedsiębiorca zagraniczny a nie jego oddział w Polsce. W świetle wyżej wskazanych przepisów, zdaniem organów podatkowych oddział przedsiębiorcy zagranicznego, z racji posiadania statusu płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych oraz składek ubezpieczeniowych, powinien także posługiwać się własnym Numerem Identyfikacji Podatkowej tylko i wyłącznie w tym zakresie. NIP nadany oddziałowi spółki zagranicznej na terytorium Polski jako płatnikowi składek powinien służyć wyłącznie do rozliczeń składek ZUS i PIT. Warto w tym kontekście zacytować argumentację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej zaprezentowaną w interpretacji z 9 listopada 2021 r.: „W związku z powyższym, w wyniku utworzenia Oddziału w Polsce nie dochodzi do powstania nowego, odrębnego od Spółki macierzystej podatnika podatku CIT / podatnika podatku VAT. Tym samym w celu rozliczania CIT i VAT z organami podatkowymi działająca za pośrednictwem Oddziału Spółka macierzysta, posługuje się nadanym jej numerem NIP jako podatnikowi podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób prawnych w Polsce. Podmiotem identyfikowanym na podstawie numeru identyfikacji podatkowej jest Spółka (jednostka macierzysta). Tym samym jest ona obowiązana do podawania swojego numeru identyfikacji podatkowej na wszelkich dokumentach związanych z wykonywaniem zobowiązań podatkowych. (…) Jeżeli zatem Wnioskodawca jako Oddział jest płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych oraz płatnikiem składek ubezpieczeniowych to powinien posługiwać się NIP-em nadanym mu jako płatnikowi w rozumieniu art. 2 ust. 2 ustawy o NIP. Oddział, z racji posiadania statusu płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych oraz składek na ubezpieczenia społeczne, powinien posługiwać się własnym, odrębnym od jednostki macierzystej numerem identyfikacji podatkowej. Przy czym oddział powinien wykorzystywać własny NIP jedynie w celu wykonywania obowiązków płatnika, gdyż wyłącznie w tym celu NIP ten został nadany. Oddział nie powinien w tym zakresie posługiwać się NIP wydanym Spółce. W konsekwencji nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że dla potrzeb wszystkich rozliczeń podatkowych w Polsce Wnioskodawca działając w formie Oddziału może występować pod numerem NIP nadanym jednostce macierzystej.” Sądy administracyjne: wystarczy jeden NIP Inaczej niż organy podatkowe interpretują przepisy niektóre składy sądów administracyjnych. Przykładem może być wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 31 stycznia 2020 r., w którym stwierdzono „Zarówno więc literalne brzmienie art. 1, art. 2 ust. 1 i 2 oraz art. 6 cyt. ustawy (ustawy o NIP – przypisek Autora) we wzajemnej relacji, jak i zasady logicznego rozumowania nie pozwalają na przyjęcie, że "oddział spółki jest odrębnym płatnikiem i musi podlegać odrębnemu obowiązkowi ewidencyjnemu" (zarzut 1 skargi kasacyjnej). Prawodawca bowiem nie przewidział w omawianej regulacji odrębności podatkowej oddziału – tak jak chce tego organ. Trafnie też wskazuje Sąd pierwszej instancji, że z treści art. 5 ustawy o NIP można wywieść zasadę jednokrotności zgłoszenia identyfikacyjnego. Zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się jednokrotnie, bez względu na rodzaj oraz liczbę opłacanych przez podatnika podatków, formę opodatkowania, liczbę oraz rodzaje prowadzonej działalności gospodarczej oraz liczbę prowadzonych przedsiębiorstw. Brak jest więc podstaw do przyjęcia, że dany podmiot, będący jednocześnie podatnikiem jakiegoś podatku oraz płatnikiem składek wskazanych w art. 2 ust. 3 tej ustawy, jest zobowiązany do podwójnego zgłoszenia ewidencyjnego, a tym samym do posiadania dwóch NIP. Oznacza to, że oddział spółki zagranicznej, będącej podatnikiem na mocy odrębnych przepisów, nie jest zobowiązany do zgłoszenia ewidencyjnego, nawet będąc płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych oraz płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne (art. 2 ust. 2 w zw. z art. 5 ust. 1 ustawy o NIP). Tym samym nie ma podstaw do nadania takiemu oddziałowi spółki odrębnego numeru identyfikacji podatkowej.” Zatem mamy zasadniczą różnicę interpretacji tego samego stanu faktycznego i prawnego między organami podatkowymi a sądami. Nie jest to oczywiście dobra wiadomość dla podatników. Kwestia ta powinna zostać albo jednoznacznie uregulowana w przepisach albo sprecyzowana w ogólnej interpretacji podatkowej Ministra Finansów uwzględniającej orzecznictwo sądowe. Paweł Huczko Źródła: - interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 9 listopada 2021 r. (sygn. - wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 31 stycznia 2020 r. (sygn. II FSK 509/18). Kamila GUŹLIŃSKA Junior Accountant w RSM Poland Działalność gospodarcza w Polsce może być prowadzona zarówno przez przedsiębiorców krajowych, jak i zagranicznych. Przedsiębiorcy zagraniczni, chcąc rozpocząć biznes w Polsce, mogą utworzyć na terytorium RP oddział przedsiębiorstwa zagranicznego, którego charakterystykę oraz specyfikę w zakresie prowadzenia rachunkowości przedstawię w niniejszym artykule. Kilka słów o funkcjonowaniu oddziału spółki zagranicznej Oddział spółki zagranicznej stanowi wyodrębnioną strukturalnie część działalności gospodarczej jednostki macierzystej, nie posiada jednak odrębnej osobowości prawnej. Brak niezależności w stosunkach o charakterze gospodarczym obliguje oddział do prowadzenia działalności tylko w takim zakresie, w jakim działalność prowadzi spółka główna. Ponadto, nazwa oddziału powinna być tożsama z nazwą podmiotu macierzystego, a dodatkowo zawierać: wyrażoną w języku polskim formę prawną, sformułowanie „oddział w Polsce”. Przepisy prawa nakazują też – jeśli oddział nie jest reprezentowany przez organ uprawniony spółki macierzystej – ustanowienie reprezentanta spółki zagranicznej, którego dane powinny widnieć w zgłoszeniu do Krajowego Rejestru Sądowego. Co istotne, podczas zakładania oddziału spółki zagranicznej w Polsce, nie istnieje wymóg zgromadzenia kapitału zakładowego. Inwestor zagraniczny tworzący oddział w Polsce, przyjmuje na siebie nieograniczoną odpowiedzialność w kwestii funkcjonowania oddziału, posiadając zarówno pełnię praw jak i obowiązków związanych z jego prowadzeniem. Prowadzanie ksiąg rachunkowych Ustawa o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obliguje, by księgi rachunkowe oddziału zagranicznego funkcjonującego w Polsce, prowadzone były: w języku polskim, zgodnie z ustawą o rachunkowości. Istnieje możliwość prowadzenia ksiąg rachunkowych w siedzibie spółki macierzystej lub w jej oddziale. Cechą szczególną rachunkowości oddziału jest występowanie specjalnego konta „Fundusz wydzielony”, służącego ewidencjonowaniu składników majątku pozyskanych przez oddział w wyniku wydzielenia ich przez spółkę macierzystą, stanowiących jednocześnie jego kapitał własny. Ponadto, rozrachunki pomiędzy oddziałem a jednostką macierzystą ewidencjonowane są na koncie „Rozrachunki wewnątrzzakładowe” w rozbiciu analitycznym na tytuły rozrachunków. Posługiwanie się numerem identyfikacji podatkowej Jednostka zagraniczna tworząca oddział w Polsce, zobowiązana jest do posiadania numeru identyfikacji podatkowej, którego nadanie odbywa się za pośrednictwem złożenia formularza NIP-2 lub NIP-8, w zależności od zasad przyjętych przez dany urząd skarbowy. Dla celów rozliczania podatku VAT oraz CIT pozostaje on jednakowy dla spółki macierzystej i oddziału. Wyjątkiem jest sytuacja, w której oddział spółki zagranicznej zatrudnia personel. W takim przypadku oddział winien posiadać indywidualny numer identyfikacji podatkowej, gdyż w sytuacji podlegania obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych stanowi on, w rozumieniu organów podatkowych, samodzielnego płatnika składek, niezależnego od jednostki macierzystej. NIP nadany oddziałowi przedsiębiorcy zagranicznego jako płatnikowi składek powinien służyć jedynie tego rodzaju rozliczeniom, co oznacza, iż nie powinien on widnieć na fakturach. Kwestia rozliczeń z tytułu podatku od towarów i usług Z uwagi na fakt, iż jednostka główna, jak i całkowicie od niej zależny oddział, posiadają jednakowy numer identyfikacji podatkowej, pozostają one jednym podatnikiem na gruncie podatku od towarów i usług – w rezultacie świadczenia usług dokonywane pomiędzy nimi nie wymagają ich opodatkowania. Jednakże, w sposób odmienny traktowane są przesunięcia towarów do Polski z innego kraju wewnątrz Unii Europejskiej i odwrotnie. Podczas omawianego przemieszczenia towarów rozpoznawane są odpowiednio: wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, traktowane jako nietransakcyjne przemieszczenie towarów, charakteryzujące się brakiem przesunięcia prawa do rozporządzania nimi na inny podmiot. Nie istnieje wymóg zarejestrowania jednostki zagranicznej w zakresie podatku VAT w Polsce. Niemniej, by możliwe było rozliczanie przez oddział zagranicznej spółki podatku naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług, niezbędne jest zgłoszenie rejestracyjne podmiotu zagranicznego (a nie jego oddziału), dokonywane na formularzu VAT-R. Wynika to z faktu, iż sam oddział wypełnia jedynie obowiązki podmiotu macierzystego w obrębie podatku od towarów i usług. Podstawowym warunkiem rejestracji jest: występowanie działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem VAT, zatrudnianie pracowników, posiadanie zasobów technicznych niezbędnych do prowadzenia działalności. Spółka macierzysta jako podatnik podatku dochodowego od osób prawnych Podobnie jak w przypadku podatku od towarów i usług, również w odniesieniu do podatku dochodowego od osób prawnych, to jednostka macierzysta a nie oddział przedsiębiorstwa zagranicznego zostaje uznana za podatnika wspomnianego podatku. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wskazują, iż w stosunku do spółki głównej, nieposiadającej w Polsce swojej siedziby ani zarządu, stosuje się zasadę ograniczonego obowiązku podatkowego, przekładającą się na opodatkowanie jedynie tej części dochodów, która pozyskana została przez jej oddział w Polsce. Należy jednak podkreślić, że jeżeli z krajem, w którym zlokalizowana jest siedziba spółki macierzystej oddziału, została przez Polskę zawarta umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania, to regulacje w niej zawarte mają zastosowanie w pierwszej kolejności. Specyfika sporządzania i zatwierdzania sprawozdania finansowego Oddział przedsiębiorcy zagranicznego zlokalizowany i prowadzący działalność gospodarczą w Polsce, ma obowiązek sporządzania rocznego sprawozdania finansowego według przepisów polskiego prawa. W dalszej kolejności dane finansowe zawarte w omawianym sprawozdaniu finansowym włączone zostają do sprawozdania sporządzanego przez jednostkę macierzystą, zgodnie z uregulowaniami w zakresie rachunkowości przyjętymi w kraju, w którym posiada ona swoją siedzibę. Oddział sporządza sprawozdanie finansowe nie później niż w ciągu trzech miesięcy od dnia bilansowego. Przepisy ustawy o rachunkowości nie wymagają, by jednostkowe sprawozdanie finansowe oddziału spółki zagranicznej podlegało zatwierdzeniu, gdyż sprawozdanie to uznaje się za automatycznie zatwierdzone w sytuacji, kiedy dokonuje się zatwierdzenia sprawozdania łącznego sporządzanego przez jednostkę macierzystą, które zawiera dane finansowe dotyczące oddziału. Polskie przepisy obligują natomiast oddziały zagranicznych spółek do złożenia sprawozdania finansowego w Krajowym Rejestrze Sądowym. Reasumując, przedsiębiorca zagraniczny prowadzący w Polsce działalność gospodarczą w formie oddziału, po spełnieniu określonych wymogów formalnych, tj. rejestracji w rejestrze przedsiębiorców prowadzonym przez Krajowy Rejestr Sądowy, uzyskaniu numeru identyfikacji podatkowej i dokonaniu zgłoszenia rejestracyjnego, jako podatnik VAT, zobligowany jest do prowadzenia ksiąg rachunkowych, rozliczeń z tytułu podatków: dochodowego oraz od towarów i usług, a także sporządzania sprawozdań finansowych zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami. Czynności te warto powierzyć podmiotowi, który zawodowo zajmuje się świadczeniem usług księgowych. Zagwarantuje to, że księgi oddziału prowadzone będą zgodnie z polską ustawą o rachunkowości oraz polskim prawem podatkowym. DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ Zapisz się do Newslettera RSM Poland i bądź na bieżąco w najważniejszych kwestiach z zakresu prawa, finansów i podatków. Zapisz się Coraz częściej pracodawcy zagraniczni zatrudniają pracowników, którzy świadczą pracę na terenie Polski. Szczególnie w dobie pracy zdalnej takie rozwiązanie staje się nierzadko normą. Jak w takiej sytuacji wygląda kwestia składek ZUS? W którym kraju należy je opłacać i jak to zrobić?Zasady ogólne w Unii EuropejskiejNa wstępie musimy mieć na uwadze, że zgodnie z zasadą ogólną wynikającą z Art. 11 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego nr 883/2004, obywatele UE podlegają ustawodawstwu tylko jednego Państwa Członkowskiego. Oznacza to, że nie można w jednym czasie podlegać systemowi ubezpieczeń społecznych w więcej niż jednym państwie członkowskim. Dodatkowo Art. 11 ust. 3 Rozporządzenia mówi o tym, że pracownik podlega ustawodawstwu tego państwa, w którym praca jest wykonywana. W praktyce, jeżeli spółka zagraniczna zatrudnia pracownika wykonującego pracę na terenie Polski, zgodnie z zasadą ogólną składki na ubezpieczenie społeczne tego pracownika muszą być opłacane do polskiego systemu ubezpieczeń, czyli do zagraniczna jako płatnik składekW omawianej sytuacji płatnikiem składek jest pracodawca zagraniczny. Co należy zrobić, jeżeli pracodawca taki nie ma w Polsce oddziału ani przedstawicielstwa? Taki pracodawca powinien zostać zgłoszony do ZUS jako płatnik składek. Aby jednak takie zgłoszenie mogło być dokonane, spółka musi mieć nadany numer indentyfikacyjny, którym jest identyfikator NIP. O nadanie NIP należy zwrócić się do II Urzędu Skarbowego Warszawa Śródmieście. Dokumentami wymaganymi przez Urząd Skarbowy do nadania NIP są:zgłoszenie identyfikacyjne NIP-2;pismo przewodnie wyjaśniające powód złożenia formularza NIP-2;tłumaczenie przysięgłe wypisu z zagranicznego rejestru przedsiębiorców (odpowiednik polskiego KRS); wypis taki powinien zawierać imiona i nazwiska osób upoważnionych do reprezentowania identyfikacyjne NIP-2 oraz pismo przewodnie powinny zostać podpisane przez osoby do tego upoważnione – wymienione w rejestrze przedsiębiorcy kompletnych dokumentów w Urzędzie Skarbowym, skutkuje decyzją o nadaniu NIP w ciągu kilku dni. Zainteresowany otrzymuje ją otrzymaniu NIP należy zgłosić pracodawcę zagranicznego do ZUS jako płatnika składek składając dokumenty:ZUS ZPA;kopię decyzji o nadaniu zarejestrowaniu zagranicznego płatnika składek należy zgłosić do ZUS także pracowników wykonujących pracę w Polsce – standardowo na druku ZUS wysyłki comiesięcznych deklaracji rozliczeniowych i opłacania składek ZUS to 15. dzień miesiąca za miesiąc spółki zagranicznej jako płatnik składek ZUSNiemniej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych pozwala na inne rozwiązanie. Daje możliwość przejęcia przez pracownika obowiązku zagranicznego pracodawcy jako płatnika składek. Aby taka opcja mogła zaistnieć, konieczne jest zawarcie porozumienia lub zapisu w umowie o pracę o przejęciu obowiązku płatnika składek. Do zgłoszenia w ZUS niezbędne będą dokumenty:ZUS ZUA lub ZUS ZZA – zgłoszenie do ubezpieczeń z kodem 0125 w przypadku umowy o pracę;ZUS ZAA – w którym należy podać adres pracodawcy zagranicznego;kopia porozumienia o przejęciu obowiązku płatnika z pracodawcą zagranicznym;kopia decyzji o nadaniu NIP z powyższego rozwiązania, pracownik obowiązuje się do opłacania za siebie oraz wysyłania co miesiąc do ZUS deklaracji zagraniczny spoza Unii EuropejskiejPrzepisy Rozporządzenia nr 883/2004 obowiązują we wszystkich państwach członkowskich. Zostały jednak przyjęte także przez Szwajcarię (z dniem r.) oraz przez państwa należące do EOG, czyli Islandię, Liechtenstein i Norwegię (z dniem r.).Jeżeli pracodawcą osoby wykonującej pracę w Polsce jest firma spoza Unii Europejskiej, Szwajcarii lub EOG, zasady oskładkowania uzależnione są od tego, czy pomiędzy Polską a danym krajem została podpisana umowa w zakresie ubezpieczeń społecznych. Należy każdorazowo w takiej sytuacji zbadać zakresie usług Moore Polska oferujemy również rejestrację w ZUS spółek zagranicznych zatrudniających pracowników na terenie Polski. Rozliczymy także wynagrodzenia takich pracowników, należne składki ZUS oraz podatki. Posiadamy duże doświadczenie i wiedzę w tym temacie, a ponadto działamy szybko i Niegowska-WarownaKierownik Działu Kadr i Płac Zapraszamy do kontaktu Jak rozumieć prowadzenie działalności za granicą za pośrednictwem zakładu? Stała placówka, czyli co? Za pośrednictwem, czyli jak? Aby uznać, że polski przedsiębiorca posiada zakład w innym państwie, a zatem ma obowiązek rozliczyć się z zagranicznych dochodów w Polsce, nie jest wymagane zarejestrowanie działalności gospodarczej w tym kraju. Temat rozliczania zagranicznych dochodów został poruszony w artykule: Kiedy trzeba rozliczyć w Polsce dochody z działalności gospodarczej za granicą? Jak rozumieć prowadzenie działalności za granicą za pośrednictwem zakładu? Definicje zakładu zagranicznego zawiera każda umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania (UPO), jaką Polska ma podpisaną z danym państwem (ich wykaz można znaleźć na stronie rządowej Mimo że każda umowa może zawierać odrębne regulacje, do których należy się stosować, to można spotkać się z podobną definicją zakładu w paru umowach UPO, polskiej ustawie o PIT. W świetle powyższego, zasadniczo, jako zakład za granicą można rozumieć: stałą placówkę, poprzez którą przedsiębiorca wykonuje całkowicie lub częściowo działalność za granicą, a w szczególności oddział, przedstawicielstwo, biuro, fabrykę, warsztat, siedzibę zarządu, miejsce wydobywania bogactw naturalnych, plac budowy, budowę, montaż lub instalację, prowadzone za granicą przez określony czas wskazany w konkretnej umowie UPO (w większości umów musi to być dłużej niż 12 miesięcy), osobę, która w imieniu i na rzecz przedsiębiorcy działa za granicą, jeżeli osoba ta ma pełnomocnictwo do zawierania w jego imieniu umów i pełnomocnictwo to faktycznie wykonuje. W umowach również są zapisy stwierdzające, co nie będzie zakładem. W większości umów określenie “zakład” nie odnosi się do np.: użytkowania placówek, które służą wyłącznie do składowania lub dostawy towarów należących do przedsiębiorstwa, utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu zakupu towarów albo zbierania informacji dla przedsiębiorstwa; utrzymywania zapasów towarów należących do przedsiębiorstwa wyłącznie w celu składowania, wystawiania lub wydawania, utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu zakupu towarów albo w celu zbierania informacji dla przedsiębiorstwa, utrzymywania stałej placówki wyłącznie w celu prowadzenia dla przedsiębiorstwa jakiejkolwiek innej działalności o charakterze przygotowawczym lub pomocniczym. Powyższe oznacza, że jeśli przedsiębiorca prowadzi część działalności za granicą, gdzie realizuje jedynie czynności mające charakter przygotowawczy lub pomocniczy dla głównej działalności – nie uważa się, że działalność jest prowadzona za pomocą zagranicznego zakładu (co oznacza, że wszystkie dochody należy traktować jako polskie). To, które prace mają charakter pomocniczy/przygotowawczy powinien ocenić przedsiębiorca. Stała placówka, czyli co? Definicja stałej placówki również może być określona w umowach UPO. Jeśli zaś umowa nie zawiera takiej definicji, można zajrzeć do Konwencji Wielostronnej, która wskazuje, że stałą placówką jest miejsce regularnie wykorzystywane przez przedsiębiorcę do wykonywania działalności gospodarczej. Co ważne, placówka (czyli zakład) może istnieć również wtedy, gdy nie ma żadnych pomieszczeń lub gdy nie są one wymagane do prowadzenia działalności przedsiębiorstwa (np. stanowisko na targowisku). Wystarczy posiadanie pewnej przestrzeni do własnej dyspozycji. Nie ma znaczenia, czy przedsiębiorstwo jest właścicielem, najemcą lokalu, czy korzysta z udostępnionej mu powierzchni. Już sam fakt, że przedsiębiorca ma do własnej dyspozycji jakąś przestrzeń służącą jego działalności gospodarczej, wystarczy, aby zaistniała stała placówka gospodarcza, zakład. Przy czym nie wymaga się, aby przedsiębiorstwo posiadało formalne prawo do dysponowania taką placówką, jak np. tytuł prawny do lokalu itp. Jeśli np. przedsiębiorca zajmuje jakąś przestrzeń nielegalnie, a są spełnione pozostałe warunki – można uznać, że jest to zakład. Za pośrednictwem, czyli jak? Umowy UPO raczej nie definiują, jak należy rozumieć to pojęcie, dlatego pomocne może być ponowne spojrzenie do Konwencji Wielostronnej, która podpowiada, że określenie “za pośrednictwem” należy rozumieć względnie szeroko. I dotyczyć może również takiej sytuacji, gdy przedsiębiorca realizuje odpowiednie czynności mając do dyspozycji określoną powierzchnię, np. pracując z biura klienta. Przykład: Pan Artur, który w ramach działalności gospodarczej wykonuje pracę jako grafik, dostał zlecenie od klienta z Czech. W związku z tym realizuje czynności związane ze zleceniem w biurze klienta, na jego sprzęcie – znajdującym się w Czechach. W tej sytuacji można uznać, że pan Artur ma zakład w Czechach (prowadzi działalność gospodarczą za granicą za pośrednictwem zakładu). W powyższym artykule podano charakterystykę zakładu zagranicznego opierając się na częściach wspólnych kilku umów UPO oraz wypracowanych standardach z aktów unijnych ( Konwencja MLI, Modelowa Konwencja OECD, Konwencja Wielostronna). Jednak, o tym czy mamy do czynienia z zakładem zawsze należy ocenić indywidualnie – w zależności od: konkretnego stanu faktycznego oraz zapisów odpowiedniej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, która może zawierać indywidualne uregulowania i ma pierwszeństwo przed pozostałymi przepisami. Może te tematy też Cię zaciekawią Przywództwo kontra zarządzanie. Czym różni się lider od managera? Czy w nieustannie zmieniającym się świecie lepiej być liderem, czy też managerem? Pytanie to wciąż zaprząta głowy osób na stanowiskach zarządczych. Różnica między tymi pojęciami, choć zauważalna już na pierwszy rzut oka, sięga znacznie głębiej, przekładając się bezpośrednio na efektywność działań organizacji. Która zatem strategia przystaje do obecnych realiów bardziej? W czym leży sedno, kiedy mowa przywództwie i zarządzaniu? Czy można być jednocześnie dobrym managerem i liderem? Zapraszamy do lektury. Czytaj dalej

czy oddział przedsiębiorcy zagranicznego może zawierać umowy